دکتر عباس‌علی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان قانون اساسی، چندی قبل در برنامه بدون توقف شبکه ۳ سیما حضور یافت و به سوالات جوانان شرکت کننده در برنامه که سوالات چالشی زیادی رو مطرح می کردن جواب داد. مهم‌ترین محور سخنان سخنگوی محترم درباره انتخابات ریاست جمهوری سالای ۸۸ و ۹۶ و روش گرفتن صلاحیت نامزدها رو در ادامه بخونین که نکات جالبی داره.
شورای نگهبان مصلحت سنجی می کنه؟
سخنگوی شورای نگهبان: این واژه در شورای نگهبان وجود نداره. من می‌گویم شورای نگهبان نمی‌ترسد و شجاعه. ما دو بخش از تخلفات رو در انتخابات داریم. یه بخش تخلفاتیه که در سرنوشت انتخابات موثره؛ یعنی ممکنه با بازشماری چند صندوق، رأی کس دیگه ای بالاتر باشه. این جور تخلفات رو فقط شورای نگهبان می‌تونه بررسی کنه؛ یعنی اگه گزارش تخلفات طوری باشه که بر سرنوشت انتخابات تأثیرگذار باشه، طبق قانون شورای نگهبان می تونه حتی در روز رأی‌گیری، انتخابات رو در اون بخش متوقف کنه.
می تونه دستور بازشماری بده و می‌تونه در آخر اون بخش یا صندوق رو باطل شدن کنه.
علاوه بر این‌ها تخلفاتی هست که بر سرنوشت انتخابات اثر نمی‌گذارد؛ یعنی ممکنه شما تعدادی رأی خرید و فروش کنین یا تبلیغاتی انجام بدین اما اون تبلیغات یا خرید و فروش رأی در عین حالا که جرمه، سرنوشت انتخابات رو تغییر نده اینجور مواری فقط واسه قوه قضاییه ارسال میشه.
تشخیص تخلف در شورای نگهبان چیجوری انجام می شه؟
قائم مقام دبیر شورای نگهبان: این به گزارش‌های نهادهای نظارتی مانند وزارت کشور در درجه اول و در بعضی موارد سازمان بازرسی و کلی گزارش‌هایی که از طرف هیأت‌ها و عوامل نظارتی، مردم و نامزدها واسه ما فرستاده میشه، بستگی داره.
همه گزارش‌ها بررسی میشه.
یکی از افراد حاضر در برنامه خطاب به کدخدایی گفت:
آقای جنتی در نامه‌ای نوشتند: سلامت انتخابات رو تایید می کنم اما تخلفات بسیاری در این انتخابات شد که متأسفانه این تخلفات از نظر مالی و سیاسی خیره کننده بود و انتظار نداشتیم دستگاه‌های مجری خود تخلف کنن؛ اگه توبه نکنن، این خود حق‌الناسه. در انتخابات ۹۶ به واسطه نفوذ فضای مجازی از اول برگزاری، اخبار منتشر می‌شد و مهم‌ترین مشکل، بحث کمبود تعرفه، ثبت آنلاین تخلفات کدملی و… بود که جبهه مقابل توقع داشت شورای نگهبان به اون رسیدگی کنه.
حالا دو سال گذشته س. در دوره‌های قبل در مجلس تماشاگر بودیم در صورت تخلف، صندوق باطل شدن می‌شد. این تخلفات شرایط انتخابات رو تغییر نمی‌دهد و در نتیجه اثر نداره؟ این موضوعات واسه مردم روشن نشد.
سخنگوی شورای نگهبان: در نامه مربوط به آیت‌الله جنتی، سلامت انتخابات تایید شد؛ یعنی همین نقطه سقل وظایف شورای نگهبانه در تفکیک تخلفاتی که تعیین‌کننده س و تخلفاتی که تعیین‌کننده و موثر در سرنوشت انتخابات نیس.
وقتی می‌فرمایند انتخابات تأیید میشه، یعنی در کل انتخابات سالمه اما تخلفات جزئی داریم.
گزارش‌های زیادی اومد که در روز انتخابات از دفاتر و هیأت‌های نظارت پیگیری می‌کنیم. خیلی از این موارد فقط گزارش بود. انتخابات یه عمل بزرگ انسانی و همراه با شور و احساسات زیادیه و هرکی به دنبال اون هستش که بگه ما برنده شدیم. این موارد رو در سال ۸۸ هم داشتیم.
خیلی از این گزارش‌ها در سال ۸۸ هم بود و ما به ضرس قاطع اعلام کردیم که گزارش شده ولی این که گزارش تایید شده و یا تخلف وجود داشته یا خیر، یه مرحله س و تخلفات به گونه‌ای بوده که بر سرنوشت انتخابات اثر بزاره یه بحث دیگه ایه. مثلا کمبود تعرفه در همه دوران انتخابات بوده.
گزارش این که در بعضی صندوق‌ها تعرفه تموم شده و مردم یه مدت معطل بودن تا تعرفه برسه، طبیعیه. در سال ۸۸ شکایت از کمبود تعرفه در شعب اخذ رأی رو داشتیم.
منظور از واژه خیره کننده در نامه آیت الله جنتی چی بود؟
سخنگوی شورای نگهبان: در فصای مجازی که بیشتر در دسترس مردم بود، واسه نمونه گزارشی اومد که ۱۲ میلیون تعرفه بدون مهر در صندوق‌ها بود و همین دوستان مراجعه می‌کردن. در کانال‌های پیام‌رسان هم این‌طور گفته می‌شد که بیشتر از دو یا سه مورد نبود. ما خواستیم نشانی این ۱۲ میلیون رو به ما بدن
اما نتونستن. در انتخاباتی که بیشتر از ۴۰ تا ۵۰ میلیون نفر شرکت می‌کنن، معمولا ۱۰ تا ۱۲ هزار تعرفه بدون مهر داریم که مقدار معموله و در زمان شمارش، از اعداد تعرفه‌ها کسر میشه و هیچ تأثیری در سرنوشت انتخابات نداره. قبلا هم همین وضعیت بود. مثلا یکی از ادعاهایی که در سال ۸۸ مطرح بود، این بود که تعرفه‌ها با یه خودکار یه‌رنگ نوشته شده بود.
گفتیم اشکالی نداره، بازشماری می‌کنیم و در هر استانی که شما می‌گویید، صندوق رو باز می‌کنیم تا ببینیم همچین چیزی هست یا نه. البته نیومدن. ما قبول کردیم؛ مشروط بر این که بعد از بازشماری با همین ترتیبی که می‌گویید و با حضور نمایندگان شما، نتیجه رو قبول کنین. دو روز معطل کردن و تعهد خود رو نپذیرفتند و حاضر نشدن اونو نوشته شده کنن. پس ما همون بازشماری تصادفی رو در مقابل دوربین‌ها انجام دادیم.
توضیحات سخنگوی شورای نگهبان درباره ادعای تقلب در انتخابات سال ۸۸
شب آخری که قرار بود پس از پنج روز اضافه که مقام معظم رهبری به ما اجازه داده بودن که واسه بررسی شکایت‌ها داشته باشیم، آقای دکتر علی آقامحمدی اومدن و گفتن که آقای میر حسین موسوی گفتن اگه اون چند مورد رو انجام بدین، ما حاضریم یافته های انتخابات رو قبول کنیم.
من اونجا گفتم این زمان‌بره و خیلی طولانی میشه.
روند انتخابات مخصوصا در بازشماری بسیار زمان‌بره. با این حال گفتیم می‌پذیریم؛ مشروط بر این که شمام تعهد بدین نتیجه انتخابات بعد از این بازشماری رو هرچه شد، قبول کنین. رفتن خبر بیارن و گفتن آقای موسوی برگشت کردن به آقای محتشمی‌پور و آقای لاری. آقای آقامحمدی، آقای ابوترابی، آقای لاری و آقای محتشمی‌پور تا چهار صبح به نتیجه نرسیدند.
دوباره جلسه‌ای از ۱۰ صبح تا یه بعدظهر گذاشتن و گفتن نپذیرفتند و ما اون بازشماری رو انجام دادیم و اعلام کردیم. گزارش‌ها معمولا در بخش‌های جور واجور زیاده. تأکید بر این مطلب از اون جهت بود که اگه موثر بر سرنوشت انتخابات باشه، شورای نگهبان باید وارد شه که ممکنه باطل شدن کل انتخابات رو به همراه داشته باشه.
اینجا چون تخلف انجام شده بود اما به گونه‌ای نبود که بر سرنوشت انتخابات اثر بزاره، پس شورای نگهبان نمی‌تونست باطل شدن کنه.
شورای نگهبان یه وظیفه داشت که این موضوع رو به قوه قضاییه گزارش دهد و این کار انجام شد و قوه قضاییه بعضی وقتا گزارش می‌کنه و یه سیر عادی نیس که بگیم خیلی سریع رسیدگی می‌کنه. بعضی از متهمان تبرئه شدن، بعضی محکوم شدن و هنوز این پرونده‌ها در قوه قضاییه هست؛ بخشی رسیدگی شده و بخشی در حال رسیدگیه. خواهشم اینه که به این موضوع دقت لازم رو به عمل بیارین ً همه گزارش‌های مورد ادعا، تخلف نیس و دوم اینکه اگه تخلف باشه، موثر بر سرنوشت انتخابات نبوده.
میرحسین موسوی و کروبی درباره تقلب در انتخابات سال ۸۸ بر چه موضوعاتی تاکید داشتن؟
سخنگوی شورای نگهبان: در واقع به عنوان این که تخلف جدیدی باشه یا ما در انتخابات نداشته باشیم، نبود بلکه تخلفاتی بود که همیشه در انتخابات بوده.
عناوین شکایات سال ۸۸، شکایت از کمبود تعرفه، جلوگیری از حضور نماینده نامزدها، دخالت اعضای شعب اخذ رأی در رأی افراد، نبود ممهور بودن شناسنامه و… بود؛ شکایاتی که هر چهار نامزد داشتن و گزارش‌هایی بود که واسه ما فرستاده شد.
خیلی از اونا غلطه و در بالاترین درجه احساسات بیان شده.
بعضی هم صحت داره که برخورد می‌کنیم و اونایی که جرم و تخلف قضاییه، گزارشش واسه قوه قضاییه ارسال میشه. در انتخابات گذشته، بیشتر از ۷۰۰ پرونده در قوه قضاییه در مورد تخلفات انتخابات تشکیل شد.
تعداد پرونده‌های سال ۸۸ رو یادم نیس ولی از همین‌ها بیشتر از ۶۰ کیفرخواست صادر شده و تعدادی تبرئه شدن و تعدادی در حال رسیدگیه. همه گزارش‌های اعلام شده شامل کمتر از دو درصد آرا هستش.
تشکیل پرونده تخلفات واسه ۱۷ استاندار صحت داره؟
سخنگوی شورای نگهبان: تعداد رو نمی‌دانم اما بله، تعدادی استاندار، تعدادی فرماندار و مدیران کل بودن که واسه قوه قضاییه فرستاده شده ولی باید دید این شکایت در سرنوشت انتخابات اثر داره یا نه. سال ۸۸ اعلام کردن دولت افزایش حقوق بازنشستگان یا چیزی مثل این داشت که در این دوره هم داشتیم و از وزیر مربوطه سوال کردیم به چه دلیل بیست‌وهفتم، حقوق و معوقات کارکنان مربوط به وزارتخانه رو پرداخت کردین؟ شائبه خرید رأیه. گفتن پول اون زمان به دست ما رسید و پرداخت کردیم. ما چه باید بگیم؟ انتخابات ۸۸ این رو خیلی بزرگ کردن.
ساز و کار انتخابات ما مشکل داره.
به وزیر مربوط بگی به چه دلیل پول رو نمی‌دهی، می‌گوید سه ماهه که معوقات رو ندادم، الان پول به دستم رسیده و مجبورم بپردازم. توجیه قابل قبولیه ولی از جهت دیگه تبلیغ می شه واسه دولت و وزارتخانه. بین این دوراهی چیکار باید کرد؟ عرض من اینه در سال ۸۸ هم این نمونه‌ها بود و خیلی بزرگ شده بود. پس باید این رو درست کنیم.
حرف ما اینه که گزارش مستند باشه. در همین قانون انتخابات گفته شده گزارشا باید متقن باشه. اگه نباشه، می‌تونید علیه فردی که گزارش داده، به اتهام افترا شکایت کنین. این که در خونه بشینم و بگم اینجا سیب‌زمینی دادن و اونجا تخم‌مرغ دادن و فلان‌جا نون سنگک که گزارش نیس بلکه باید مستند به دلایل و دلایل باشه که بیشترً اونا رو در روز انتخابات بررسی می‌کنیم. اعلام صحت انتخابات همینه؛ یعنی پس از اقدامات وزارت کشور، هیأت‌های اجرایی، یافته ها رو اعلام کردن و شکایت‌ها بررسی شه و بعد شورای نگهبان بررسی می‌کنه که انتخابات درست بوده یا نه.
