آیا تا بحال به این مسئله فکر کرده اید که سرپرست کارگاه ساختمانی که یک مهندس عمران است مسئوله پیشگیری از حوادث ساختمانی ست و باید همه جوانب کار را در کارگاه ساختمانی در نظر بگیرد تا از بروز حادثه جلوگیری کند ؟ حوادث و تصادفات ساختمانی مکررا در هر پروژه ای اتفاق میافتد و این بخشی از روتین کار ساختمان سازی است. این حوادث گاها منجربه از کار افتادگی و حتی مرگ یک یا چند کارگر میشود . از جمله این حوادث میتوان به افتادن از ارتفاع ، سطوح سست و نا امن ، آتشسوزی یونولیتهای سقفی ، افتادن از داربست و ریزش داربست و … اشاره کرد . البته این حوادث کاملا قابل پیشبینی و پیشگیری است .
با اینهمه این صنعت برای عمران و آبادی یک کشور جزعی از ضروریات است و نمیتوان جنبه مثبت آنرا برای رشد و ارتقاع کیفیت زندگی و پیشرفت اقتصادی یک کشور نادیده گرفت . در این مقاله سعی شده به 10 مورد از کارهایی که برای پیشگیری از بروز حوادث در یک کارگاه ساختمانی لازم است اشاره شود .
1-تجهیزات ایمنی مناسب
در پروژه های ساختمانی بیشترین آسیب به دلیل رعایت نکردن نکات ایمنی است . عدم توجه به مسائل ایمنی باعث به وجود آمدن صدمات جانی و مالی بسیار جدی برای شخص و کل پروژه میشود که بیشتر آنها نصیب کارگران ساختمانی است که به هنگام کار دچار حادثه شده اند و به دلایلی این اتفاقات موجب از کارافتادگی و حتی مرگ شخص شده است . از این رو پوشاکی چون کلاه ایمنی ، چکمه ، محافظ چشم ، ماسک ، دستکش و … از جمله ملزومات ایمنی هستند که باید توسط کارگران استفاده شوند تا ایمنی اولیه را در برابر خطرات ایجاد کنند .
2-علامت گذاری و اخطار های ایمنی
کابل های برق با ولتاژ بالا در صورت عدم استفاده باید قطع شوند ولی در صوت استفاده از آنها باید علامت های هشدار در کنار آنها دیده شود . دور محوطه کارگاهی ساختمان که احتمال ریزش ابزار و مصالح را دارد باید حصارکشی شود تا مانع ورود افراد متفرقه شود .علامت مثلث خطر نشانی آشنا برای هرکسی است که میتواند این اخطار را به فردی که به محل وجود خطر نزدیک میشود بدهد تا از بروز حادثه جلوگیری شود .
3-کاهش میزان کار شبانه
طبیعت بدن انسان به نوعی است که با کاهش میزان نور خورشید میل به استراحت و دوری از کار می نماید . محیط های کاری کم نور و تاریک پتانسیل بیشتری برای بروز حوادث را دارند . و یک مهندس ساختمان و سرپرست کارگاه باید این را در نظر داشته باشد که در تاریکی شب کار ساخت و ساز را فقط در مناطقی که میتوان نور کافی را در آنها ایجاد کرد ادامه دهد . به عنوان مثال کارهای تزیینی مانند گچ کاری و دیوارکشی داخلی که با نور چراغ روشن میشود .
4- حفاظ چینی دور پله ها و دیوار های برپا نشده
اطراف محل عبور و مرور پله ها ، سوراخ های سقفی برای ریختن زباله و مصالح ، کانال های آسانسور ، و دیوارهای اطراف هرطبقه که بعد از بتن ریزی سقف هنوز هیچ حصاری ندارند از جمله مناطقی هستند که باید حصارکشی شوند تا امکان به وجود آمدن حادثه در آنها کم شود . این حصار کشی میتواند به صورت جوش دادن میلگرد و ساخت نرده مانندی دور محل پرخطر باشد و یا با آجر چینی کم ارتفاع .
5-تهویه مکان های سرپوشیده کارگاه
در همین سال اخیر با انتشار ویروس کرونا در کل جهان و لزوم رعایت فاصله اجتماعی ، تهویه هوای یک مکان سرپوشیده برای جلو گیری از انتشار ویروس به عنوان یکی از مهمترین موارد بهداشتی و سلامت اعلام شد . از این رو کار در مکان های سرپوشیده داخل ساختمان میتواند یکی از علل ابتلاء افراد به بیماری های تنفسی باشد . فرقی نمی کند که این بیماری از نوع ویروس کرونا و یا حتی یک سرماخوردگی ساده باشد . پس لازم است که یک سرپرست کارگاه ساختمانی به فکر تمیزی و تهویه هوایی که کارگران در هنگام کا تنفس میکنند نیز باشد . تا روند پروژه با گسترش یک بیماری به مشکل برخورد نکند .
6-لباس های شبرنگ
لباس شبرنگ از جمله ملزومات پوششی برای دوری از خطر و ضربه خوردن ، مخصوصا در هنگام شب است . به عنوان مثال با دیده شدن فردی که لباس شبرنگ پوشیده این اخطار به راننده وسیله نقلیه و حتی راننده جرثقیل تاور میدهد که مراقب شخص مقابل که لباس شبرنگ پوشیده ، باشد.
7- کمربند ایمنی برای کار در ارتفاع
استفاده از کمربند بیشترین تاثیر را در افزایش ایمنی کارگران به هنگام کار در ارتفاع را دارد . اگر این کمربند بتواند به محل امن و محکمی اتصال پیدا کند هم از لحاظ جسمی و هم از لحاظ روحی این اطمینان را به کارگر میدهد تا با خیال راحت بتواند کار خود را انجام دهد .
8- عدم انجام کار در زیر نور مستقیم آفتاب
همانطور که کمبود نور آفتاب باعث کاهش انرژی و افزایش خطر میشود ، نور شدید و مستقیم آن نیز میتواند خستگی مضاعفی را در پی داشته باشد زیرا با تعرق زیاد همگام است و تعرق زیاد باعث کمبود آب بدن و کاهش انرژی و توان فرد میشود . نیک است اگر سرپرست یک کارگاه ساختمانی برای افزایش راندمان کاریه افراد به فکر تهیه سایه بانی که بتوان هم زیر آن کار کرد و هم همزمان از مشکلات گرمازدگی و تعرق زیاد در امان بود باشد .
9-مجاب کردن کارگران برای رعایت نظم
رعایت نظم در هر کاری مفید است . به عنوان مثال کارگر و بنایی را فرض کنید که پس از اتمام روز کاری وسایل و ابزار خود را تمیز میکند و در گوشه ای بدون مزاحمت به دیگران قرار میدهد و سپس محیط کار خود را از مصالح و ابزار های ساختمانی نظیر آجر پاک میکند . میتوان گفت که این کار %90 احتمال بروز حوادث را کاهش خواهد داد . از طرف دیگر برعکس این قضیه را ببینید . بی نظمی در هر کاری خطر آفرین است .
10 – عدم استفاده از داربست فلزی برای نماکاری
داربست یکی از خطر زا ترین ابزارهای ساختمانی است . بروز حوادث در داربست علل و گونه های متفاوتی همچون : سقوط از ارتفاع ، برخورد سر با اشیاع ، خطر برق گرفتگی ، ریزش داربست ، عدم استحکام تخته های پوششی راهرو و … را دارد . با گسترش تکنولوژی دیگر ابزار داربست جوابگوی انجام پروژه های بسیار بزرگ که نیاز به سرعت بالا در انجام کار دارند نیست از این رو دستگاه کلایمر جایگزین داربست شده است .
کلایمر به نوعی از تجهیزات دسترسی به نمای ساختمان گفته میشود که عملا همان کاربرد داربست فلزی را دارد ولی از نظر هزینه و سرعت انجام کار به مراتب بسیار بهتر و ایمن تر از داربست فلزی است .کلایمر در مدل ها و ظرفیت های مختلفی تولید میشود که از جمله آنها میتوان به کلایمر های برقی ، کلایمر های مکانیکی ، و مونوریل اشاره کرد .هزینه کمتر ، ایمنی بیشتر و سرعت انجام کار بالا از جمله ویژگی های دستگاه کلایمر است . این دستگاه که یکی از اختراعات زمان آلمان نازی برای نماکاری ساختمان های بلند مرتبه بود هم اکنون خط تولید آن در ایران نیز وجود دارد و شرکت آذر کلایمر بزرگترین تولید کننده آن در ایران است .
در این کلام سعی شد به برخی از حوادث ساختمانی و روش های پیشگیری از آن اشاره مختصری شود . شما کارفرمایان و مهندسان عزیز میتوانید با بهره گیری از بروز ترین و آخرین تکنولوژی های صنعت ساختمان نظیر دستگاه بالابر نما یا همان کلایمر این اطمینان را به خود و همکاران خود در کارگاه ساختمانی بدهید که مقید به اتخاذ تصمیماتی برای افزایش ایمنی آنها و بهره وری بیشتر پروژه تحت سرپرستی خود هستید .
به قلم
صمد نوری
